ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ, ତାଲିବାନ ନୈତିକତା ପୋଲିସ ପୁରୁଷ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ବାରିକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର କେଶ ସଜ୍ଜା ପାଇଁ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ରମଜାନ ମାସର ପବିତ୍ର ମାସରେ ମସଜିଦରେ ନମାଜ ପାଠ ନକରିବା ପାଇଁ ଅଟକ ରଖିଛି। ଜାତିସଂଘର ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ ଏହି ଦାବି କରାଯାଇଛି। ତାଲିବାନ ସରକାର ଛଅ ମାସ ପୂର୍ବେ ଲୋକଙ୍କ ଆଚରଣକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିବା ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ। ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର ଅନେକ ଦିଗକୁ କଭର କରୁଥିବା ଆଇନ ଗତ ଅଗଷ୍ଟରେ ପ୍ରକାଶିତ କରିଥିଲା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ। ଏଥିରେ ସାର୍ବଜନୀନ ପରିବହନ, ସଙ୍ଗୀତ, କ୍ଷୌର ଏବଂ ଉତ୍ସବ ସହିତ ଜଡିତ ନିୟମ ଏବଂ ନିୟମାବଳୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା।
ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୩ରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିବା ନୈତିକ ଆଇନ ହିଁ ଦେଶରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ, ଧାର୍ମିକ ଆଚରଣ ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀ ସହିତ ଜଡିତ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ପ୍ରାୟ ସମାପ୍ତ କରିଦେଇଥିଲା । ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଆଇନରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ନିଷେଧ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏଥିରେ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ଥାନରେ ମହିଳାଙ୍କ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ, ମୁହଁ ନ ଘୋଡ଼ାଇବା ଉପରେ ଦଣ୍ଡ, ବିବାହ ଉତ୍ସବରେ ପୁରୁଷମାନେ ଲଣ୍ଡା ହେବା ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ବଜାଇବା ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ଜାତିସଂଘ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ନୈତିକ ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାର ପ୍ରଥମ ଛଅ ମାସ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ଦାଢ଼ିର ଲମ୍ବ ଏବଂ ଆଧୁନିକ କେଶ ସଜ୍ଜା ପାଇଁ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଟକ ରଖାଯାଇଥିଲା । ରମଜାନ ମାସରେ ତାଲିବାନ ଧାର୍ମିକ ଆଚରଣ ଏବଂ ସାମୂହିକ ପ୍ରାର୍ଥନା ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିଲା । ସେହି ସମୟରେ ଯେଉଁମାନେ ମସଜିଦକୁ ଯାଇ ନଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଅଟକ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଏହି ନୈତିକ ଆଇନଗୁଡ଼ିକ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଉପରେ ଶିକ୍ଷା, ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ପୋଷାକ ସଂହିତା ଉପରେ ପୂର୍ବରୁ ଥିବା କଟକଣାକୁ ଆହୁରି କଠୋର କରିଦେଇଥିଲା ।
ଜାତିସଂଘ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଏହି ଆଇନର ପ୍ରଭାବ କେବଳ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ । ଏହି ଆଇନ ଯୋଗୁଁ, ଘରୋଇ ଶିକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକ ବନ୍ଦ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ହେୟାର ଡ୍ରେସର ଏବଂ ଦର୍ଜି ଭାବରେ କାମ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଖରାପ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛନ୍ତି । ରେଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟ ଏବଂ ବିବାହ ଉତ୍ସବର ଆୟୋଜନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଉଛି । ଏସବୁ କାରଣରୁ, ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କ ଆୟ ଏବଂ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗରେ ଏକ ବଡ଼ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, କେବଳ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଯୋଗୁଁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧.୪ ବିଲିୟନ ଡଲାର ହରାଇପାରେ ।
